دولت ها بر اساس حقوق حاکمیتی خود، مجاز به تعیین آزادانه شرایط درخواست شهروندی هستند و در قوانین ترکیه، شرایط درخواست شهروندی در قانون شهروندی ترکیه به شماره 5901 و قانون خدمات جمعیتی شماره 5490 تنظیم شده است.
بر اساس این مقررات، در صورت داشتن شرایط خاص، امکان اخذ تابعیت ترکیه برای اتباع خارجی وجود دارد.
در حالی که درخواست های شهروندی که مطابق با قوانین ارائه می شود باید مطابق با مقررات مورد نظر پذیرفته شود، گاهی اوقات ممکن است شاهد رد درخواست های شهروندی در محدوده اختیاری باشیم.
در این صورت شخصی که تقاضای تابعیت او رد می‌شود، با توجه به نوع درخواست می‌تواند با تقدیم دادخواست به اداره ، نسبت به این تصمیم اعتراض کند و یا اینکه برای موضوع مربوطه می‌توان دعوای ابطال را در دیوان عدالت اداری مطرح کرد.
پذیرش یا رد درخواست های افراد خارجی برای کسب شهروندی ترکیه ، از رویه های اداری دولتی است.
1. اخذ تابعیت ترکیه
طبق قانون شماره 5901 در خصوص شهروندی ترکیه ، تابعیت ترکیه از دو طریق قابل اخذ است.
اولین نوع کسب تابعیت ترکیه از طریق تولد است ، در حالی که دومین نوع کسب تابعیت بعداً با درخواست دست می آید.
اخذ تابعیت ترکیه به روش دوم به سه گروه تقسیم می شود.
1. اخذ تابعیت ترکیه با تصمیم مقام ذیصلاح
2. اخذ تابعیت ترکیه از طریق فرزند خوانده گی یک شهروند ترکیه
3.اخذ تابعیت ترکیه با استفاده از حق رای است.
شرایطی که در آن تابعیت ترکیه با تصمیم مقام ذیصلاح به دست می آید به خودی خود یک زیر گروه جداگانه را تشکیل می دهد.
بصورت عمومی ، استثنایی، اولین درخواست و از طریق ازدواج در حیطه اخذ تابعیت ترکیه با تصمیم مرجع ذیصلاح می باشد.
2. رویه درخواست شهروندی
اتباع خارجی که می خواهند تابعیت ترکیه را دریافت کنند، در صورت داشتن شرایط مشخص شده در قانون شهروندی ترکیه، درخواست شهروندی می کنند. درخواست مورد نظر به اداره کل امور جمعیت و شهروندی وزارت امور داخلی جمهوری ترکیه ارسال می شود. برای موفقیت آمیز بودن درخواست باید مدارک مورد نیاز برای درخواست به طور کامل و دقیق ارائه شود.
مدارک مورد نیاز برای درخواست:
- – نامه درخواست شهروندی
- – گذرنامه ای که نشان می دهد فرد شهروند کدام کشوراست، یا اگر فرد بی تابعیت باشد، مدرک مربوطه ارائه شود.
- – شناسنامه یا سند مشابهی که اطلاعات هویتی فرد را نشان می دهد
- – در صورت متاهل بودن، رونوشت ثبت احوال یا سند مشابهی که نسب همسر و فرزندان او را ثابت کند.
- – گواهی وضعیت تأهل
- – اگر متقاضی اقوام درجه یک یا دو تابعیتی ترکیه داشته باشد، یک کپی از درخواست صادر شده توسط مقامات ثبت احوال برای این افراد.
- گزارش بهداشتی که رویه ها و اصول آن توسط وزارت بهداشت تعیین می شود مبنی بر اینکه متقاضی بیماری که خطری برای سلامت عمومی داشته باشد ندارد.
- – مجوز کار، گواهی مالیات یا سندی مشابه که درآمد یا حرفه او را برای حمایت از خود و افراد تحت تکفلش در ترکیه ثابت کند
- – اجازه اقامت برای یک دوره کوتاه پس از تاریخ درخواست شهروندی برای تکمیل مراحل شهروندی.
- – رونوشت حکم قطعی دادگاه برای هر جرمی و مصدق آن
- – رسیدی که نشان می دهد هزینه خدمات به صندوق مالی واریز شده است.
اگر مدارک ذکر شده در بالا به طور کامل و دقیق توسط متقاضی به مرجع درخواست ارائه شود، کمیسیون بررسی درخواست شهروندی که در استان ها تشکیل می شود، تصمیم می گیرد که آیا خارجی که می خواهد تابعیت ترکیه را دریافت کند، شرایط لازم را دارد یا خیر.
اصولی که کمیسیون بررسی درخواست شهروندی باید در ارزیابی رعایت کند
کمیسیون بررسی درخواست شهروندی تصمیم می گیرد که آیا خارجی که برای اخذ تابعیت ترکیه اقدام می کند، شرایط لازم را مطابق با قانون دارد یا خیر. رویه ها و اصول خاصی وجود دارد که هنگام انجام تحقیقات توسط کمیسیون باید رعایت شود.
اول از همه، متقاضی در کمیسیون مورد مصاحبه قرار می گیرد تا بررسی کند که آیا شرایط مورد نیاز توسط قانون، اصل و نسب، مهارت او در درک و صحبت کردن به زبان ترکی، کار و نحوه کسب درآمد را دارد و اینکه آیا می تواند خود را با شرایط تطبیق دهد یا خیر.
در این مرحله کمیسیون همچنین بررسی می کند که آیا مدارک مورد نیاز برای درخواست به طور دقیق و کامل ارائه شده است یا خیر. در نتیجه مصاحبه کمیسیون به نظر مثبت یا منفی می رسد و این نظر در فرم مصاحبه نوشته و امضا می شود.
پرونده شهروندی از طرف افرادی که شرایط لازم را دارند تهیه می شود و سپس این پرونده برای تصمیم گیری به وزارتخانه ارسال می شود. در حالی که درخواست کسانی که شرایط آنها نامناسب تشخیص داده می شود توسط وزارتخانه رد می شود، درخواست کسانی که به طور دقیق و کامل شرایط لازم را مطابق با قانون دارند باید پذیرفته شود.
***رد درخواست شهروندی ترکیه***
وقتی که فرم مصاحبه برای متقاضیان درخواست شهروندی توسط کمیسیون بررسی تهیه شده و به وزارتخانه ارسال شد، به مرحله نهایی شدن درخواست شهروندی می رسد.
در این مرحله، وزارت امور داخلی ممکن است تصمیم به پذیرش یا رد درخواست ها بگیرد.
اصولا، حتی اگر تمام شرایط درخواست برای شهروندی ترکیه که در قوانین ترکیه تنظیم شده است توسط متقاضی رعایت شود، این وضعیت به فرد حق مطلق نمی دهد و اداره در این زمینه اختیار گسترده ای دارد.
با این حال، تصمیمات اداره برای رد و پذیرش درخواست های شهروندی قابل بررسی قضایی است و نمی توان گفت که این اداره در هنگام تصمیم گیری رد یا پذیرش اختیار نامحدودی دارد.
در این مرحله، اگر مشاهده شود ، متقاضیان مدارک درخواستی را که باید به طور دقیق و کامل ارائه کرده اند و تمام شرایط درخواست شهروندی مورد نیاز مطابق با قانون ترکیه را دارند و تصمیم به رد درخواست گرفته شده است، اساساً دو گزینه برای متقاضیان در برابر تصمیم رد درخواست مربوطه وجود دارد..
یکی از این راه ها، «اعتراض» و دیگری تشکیل دعوی «پرونده ابطال» در دیوان عدالت اداری است.
***راههای اعتراض به تصمیم رد درخواست شهروندی***
از آنجایی که تصمیم به رد درخواست شهروندی یک اقدام اداری است، قابل رسیدگی قضایی است. بنابراین، یک فرد خارجی که درخواست شهروندی او رد شده است، اساساً می تواند به دو روش متفاوت عمل کند.
اولاً خارجی می تواند با تقدیم دادخواست به اداره مربوطه ، نسبت به رأی رد درخواست اعتراض کند. اداره امور جمعیت و شهروندی، که زیر نظر وزارت امور داخلی فعالیت می کند، مرجع اداری است که در آن درخواست های شهروندی تصمیم گیری می شود. بنابراین درخواست اعتراض علیه این اداره اعمال خواهد شد.
اداره ذیربط موظف است ظرف 30 روز پس از دریافت دادخواست اعتراض به این اعتراض پاسخ مثبت یا منفی بدهد. در صورت عدم پاسخگویی دولت یا پاسخ منفی در مدت 30 روز به فرد خارجی ، تنها گزینه باقی مانده برای فرد خارجی معترض، تشکیل پرونده ابطال ظرف مدت 60 روز خواهد بود.
درخواست ارائه شده توسط خارجی به اداره، مهلت 60 روزه برای طرح دعوی را متوقف می کند.
***پرونده ابطال در برابر تصمیم رد درخواست شهروندی***
همچنین برای فردی که درخواست تابعیت ترکیه او رد شده می تواند بدون مراجعه به دادگاه اداری مستقیماً پرونده ابطال خود را تنظیم کند.
در این صورت ظرف مدت 60 روز از زمان ابلاغ رد درخواست به وی امکان ابطال رای رد درخواست با اقامه دعوی ابطال برای خارجی وجود خواهد داشت.
پرونده ای که برای ابطال قرار رد درخواست شهروندی باز می شود، مورد ابطال اقدام اداری است. بنابراین با این دعوا می توان روند اداری رد درخواست شهروندی را که ادعای غیرقانونی بودن آن می باشد، با ماسبق از بین برد.
در تصمیم فوق الذکر شورای دولتی آمده است که اگر کسانی که درخواست تابعیت ترکیه می کنند، جرایم مرتبط با امنیت ملی و نظم عمومی نداشته باشند، مانعی برای پذیرش تابعیت ترکیه وجود نخواهد داشت.
***دادگاه صلح و مسئول ابطال رای رد درخواست تابعیت***
همانطور که در بالا توضیح داده شد، رد درخواست شهروندی یک فرآیند اداری است. لذا دعوی ابطال این رأی نیز ماهیت اداری دارد.
در ماده 1 قانون آیین دادرسی اداری آمده است که رسیدگی به دعوی اقامه شده علیه تصمیمات و اقدامات اداره به عهده دادگاه اداری است. در نتیجه دادگاه رسیدگی به دعوی ابطال رای رد درخواست تابعیت، دادگاه اداری است.
دادگاه صلح دادگاه های اداری آنکارا خواهد بود، زیرا اداره ای که درخواست را رد می کند وزارت کشور می باشد.
***محدودیت های موجود برای ابطال رأی ، رد درخواست تابعیت***
هنگام بررسی محدودیت ابطال رأی رد درخواست شهروندی، ابتدا باید مشخص شود که آیا متقاضی از فرصت اعتراض استفاده کرده است یا خیر.
اصولا در صورت رد درخواست تابعیت شخص ، محدودیت زمانی 60 روزه از زمان ابلاغ رای به وی وجود دارد .
بنابراین باید ظرف مدت 60 روز از تاریخ ابلاغ رای رد درخواست شهروندی ، برای فرد درخواست کننده تابعیت طرح دعوی باز شود.
پرونده هایی که در این مهلت تشکیل نشده باشد توسط قاضی رد می شود.
در صورتی که متقاضی که تقاضای شهروندی او رد شده است، ابتدا از مسیر اعتراض استفاده کرده باشد، مدت محدودیت ها به مدت 30 روز از روز اعتراض متوقف می شود.
در صورت عدم پاسخگویی دستگاه ظرف مدت 30 روز که مهلت پاسخگویی است، اعتراض رد شده تلقی می شود و مهلت 60 روزه برای طرح دعوی از آن تاریخ ادامه خواهد داشت.
اما در صورتی که ظرف 30 روز که مهلت پاسخگویی است، از طرف اداره پاسخ رد اعتراض داده شود، مهلت 60 روزه طرح دعوی از روز ابلاغ پاسخ به متقاضی ادامه خواهد داشت.
****درصورت مواجه با چنین مشکل می توانید با مشاوران با تجربه وفالگال تماس حاصل فرمایید****
